26 maart 2019

Vakmanschap in technische branches is sterk in ontwikkeling. Naast de technische expertise zijn persoonlijke vaardigheden steeds belangrijker. Bedrijven en medewerkers zijn zoekende hoe persoonlijke ontwikkeling binnen de context van het werk in gang kan worden gezet. Praktijkopleiders en werkplekbegeleiders leren persoonlijke vaardigheden steeds meer aandacht te geven in hun begeleidingsactiviteiten.

In bedrijven zelf liggen mogelijkheden om meer gestructureerd sturing te geven aan de ontwikkeling van niet-technische competenties en dus modern vakmanschap. We lichten drie invalshoeken toe.

1. Versterken van personeelsmanagement

Het meest voor de hand liggend is om bestaande personeelsinstrumenten te onderzoeken of ze de tand des tijds doorstaan en of ze hun werk nog wel doen. Wat niet mag ontbreken zijn personeelsinstrumenten gericht op competentiemanagement, talentmanagement, loopbaanbegeleiding en tools om de inzetbaarheid van medewerkers te bevorderen. Deze instrumenten worden op brancheniveau al beschikbaar gesteld door de o&o-fondsen zoals bijvoorbeeld de Skillsmanager, die voor de metaal- en installatiebranche wordt aangeboden. TechniekTalent.nu, een samenwerkingsverband tussen het bedrijfsleven, het onderwijs en de overheid, richt zich op de instroom en doorstroom van jonge technische vakmensen. Het instrumentarium dat zij beschikbaar stellen reikt van een handleiding p&o-beleid tot een inzetbaarheidsscan en formats voor persoonlijke ontwikkelplannen. Uiteraard zijn instrumenten en tools pas hulpmiddelen als leiding en medewerkers ermee uit de voeten kunnen en ze ook daadwerkelijk gebruiken. Hr- managers kunnen bij het leren gebruiken van hr-instrumenten een sleutelrol spelen. Maar ook praktijkopleiders, leermeesters en werkplekbegeleiders kunnen, door hun didactische kijk op zaken, de organisatie vaak helpen de hr-instrumenten goed in te zetten.

2. Ontwikkelingsgericht leiderschap

Een meer op ontwikkeling en betrokkenheid gerichte stijl van aansturen is de opgave voor veel technische bedrijven om modern vakmanschap van de grond te krijgen. Denk daarbij aan het betrekken van medewerkers bij waar het bedrijf mee bezig is en waar het naartoe gaat in de toekomst. Of aan het voeren van gesprekken met medewerkers over hun ambities en drijfveren. Ontwikkelingsgericht leidinggeven betekent vooral condities creëren en coachen en minder managen en beheren. Ook de begeleiding door praktijkopleiders biedt gelegenheid om aandacht te schenken aan de ontwikkeling van persoonlijke vaardigheden. Op de werkvloer liggen dus goede mogelijkheden om de ontwikkeling van het modern vakmanschap in gang zetten en te stimuleren. Dat kan in de persoonlijke sfeer, door mensen uit hun comfortzone te halen en direct aan te spreken op gewenst gedrag. Of door prikkels te geven die aanzetten tot denken over hun talenten en inzetbaarheid. Ook werken in teams blijkt een positieve impact te hebben op de sfeer op de werkvloer en de ontwikkeling van persoonlijke vaardigheden van mensen (Vroemen, 2009).

3. Aandacht voor leren van en met elkaar

Leidinggevenden en praktijkbegeleiders/leermeesters zouden meer kennis moeten krijgen over de wijze waarop zij een cultuur van leren kunnen beïnvloeden. Want uiteindelijk kan er op de werkvloer zelf nog het meest effectief geleerd worden. Dit vraagt wel om in het werk ook gericht met leren bezig te zijn. Werkplekbegeleiders moeten weten hoe zij medewerkers kunnen leren om te reflecteren op hun ervaringen. Ook het geven van tijd en begeleiding bij het zelfstandig oplossen van problemen door medewerkers zelf is belangrijk. Er zijn goede mogelijkheden en ook al ervaringen met intervisie en scrum – en andere verbetertrajecten op de werkvloer. Deze leveren concreet (verbeter)resultaat en beïnvloeden tegelijkertijd creatieve, communicatieve en samenwerkings- vaardigheden van de betrokkenen (Mastenbroek, 2016).

Tips voor leren op de werkplek

De werkplek is de beste plek om te leren en te ontwikkelen. Op de website werkpleklerenindetechniek.nl vind je veel informatie over hoe je werkplek leren in je organisatie zou kunnen faciliteren en stimuleren. Ook hier geven we enkele tips om van de werkplek een leerplek te maken:

  • Zorg voor variatie, afwisseling en uitdaging in de werkzaamheden van medewerkers.
  • Werk samen met collega’s en geef elkaar feedback. Denk samen na over verbeteringen en probeer af en toe nieuwe dingen uit.
  • Betrek elkaar bij het nadenken over toekomstige ontwikkelingen en wees nieuwsgierig naar nieuwe inzichten.
  • Wees je bewust van negatieve stereotyperingen over elkaar. (‘hij zit zijn tijd toch wel uit’). Dit kan de ontwikkeling in de weg zitten.
  • Toon je onderlinge betrokkenheid, help elkaar, deel je kennis en durf vragen te stellen.
  • Maak gebruik van ondersteuning van een mentor, coach of werkplekbegeleider. Zowel voor de technische (vakinhoudelijke) als de gedragscompetenties.

Meer informatie of advies over leren en ontwikkelen in je organisatie. Neem contact op met Nicole Eggermont n.eggermont@ipv.nl of T 073 – 8001 800